Belive

5 ერი | სისხლიანი კვირა და ტრაგედიის გამო ჩაშლილი ჩემპიონატი

2 წლის წინ რაგბი
10 წთ
2022 წლის 6 ერის ჩემპიონატმა 5 თებერვალს აიღო სტარტი. პირველი ტურის უმნიშვნელოვანეს შეხვედრაში, ირლანდია უელსს დაუპირისპირდა. დუბლინში, "ავივაზე" "სამყურებმა" მეტოქე 29:7 დაამარცხეს. იმავე დღეს, ედინბურგში, "მარიფილდზე" შოტლანდიამ მორიგი სასწაული მოახდინა და ინგლისთან 20:17 გაიმარჯვა. პირველი ტური საფრანგეთმა, "სტად დე ფრანსზე" იტალიის 37:10 დამარცხებით დაასრულა. 6 ერის მიმდინარე ჩემპიონატის ორი ტურის შემდეგ, ცხრილის სათავეში საფრანგეთის მორაგბეთა ეროვნული ნაკრები იმყოფება. ფაბიენ გალტიეს მეთაურობით ფრანგებმა 2 გამარჯვება მოიპოვეს. მეორე და მესამე ადგილს ინგლისი და ირლანდია იყოფენ. ცხრილის ფსკერზე კი უცვლელი ვითარებაა - იტალია კვლავ წაგებების სერიას აგრძელებს. 50 წლის წინ, 1972 წლის 5 ერის ჩემპიონატი შეწყდა და ისტორიაში პირველად და ჯერჯერობით უკანასკნელად, აღარ გაგრძელდა. "სისხლიანი კვირის" პასუხად, შოტლანდიისა და უელსის რაგბის კავშირებმა დუბლინში ჩასვლაზე და ირლანდიასთან თამაშზე უარი განაცხადეს. ყოფილი მორაგბეები და ოფიციალური პირები იმ საკრარულ მოვლენებს იხსენებენ, რომელიც 1972 წელს მოხდა - ბრიტანული რაგბის ლეგენდებმა 1973 წელს, დუბლინში ინგლისის ვიზიტიც გაიხსენეს. 1973 წელს, "ლენსდოუნ როუდზე" ინგლისის მორაგბეთა ეროვნული ნაკრები შეიარაღებული დაცვის თანხლებით წარსდგა. სტადიონზე მისულ ინგლისელ მორაგბეებს 50,000 ემოციურად დამუხტული ირლანდიელი გულშემატკივარი დახვდა. აღნიშნული მოვლენა შეფასდა, როგორც: "დიადი მეგობრობის აქტი".

სისხლიანი კვირა 

ტრაგიკული მოვლენები 1972 წლის 30 იანვარს დაიწყო. ადამიანის უფლებებისათვის ლონდონდერიში მოწყობილი მარში, ბრიტანეთის არმიის საპარაშუტო პოლკის მებრძოლებმა სისხლში ჩაახშეს. სროლის შედეგად 13 ადამიანი დაიღუპა. დემონსტრანტები აპროსტესტებდნენ ცენტრალური ხელისუფლების მიერ მიღებულ ახალ კანონს, რომელიც სამართალდამცავებს უფლებას აძლევდა ჩრდილოეთ ირლანდიაში ნებისმიერი პირი სასამართლოს გარეშე გაესამართლებინათ და დაუყოვნებლივ ციხეში ჩაესვათ. სისხლიანი კვირა ყოველთვის ემახსოვრებათ, როგორც "პრობლემების" ერთ-ერთი ყველაზე ტრაგიკული ეპიზოდი. (ჩრდილოეთ ირლანდიაში მომხდარი კონფლიქტი, რომელიც "პრობლემების" სახელითაა ცნობილი 30 წელზე მეტხანს გაგრძელდა და 3500-ზე მეტი ადამიანის სიცოცხლე შეიწირა. 1969 წელს, ბრიტანეთის ჯარები ჩრდილოეთ ირლანდიაში კონტროლის დასამყარებლად შევიდნენ). სისხლიანი კვირის დაუყოვნებლივ პასუხად - 3 დღის შემდეგ, მას შემდეგ, რაც დაღუპული 13 დემონსტრანტიდან რამდენიმე დაკრძალეს, დუბლინში, ბრიტანეთის საელჩო ცეცხლის ალში გაეხვა და განადგურდა. 1972 წლის 5 ერის ჩემპიონატი 15 იანვარს - "სისხლიან კვირამდე" 15 დღით ადრე დაიწყო. იმ დროისათვის უელსსა და ირლანდიას უძლიერესი შემადგენლობა ჰყავდათ და ჩემპიონატის ფავორიტებად მოიხსენიებოდნენ. გულშემატკივრებში საკმაოდ დიდი მოლოდინი იყო, თუმცა მალევე რაგბი, ისევე როგორც ბევრი სხვა რამ, არეულობის ქარცეცხლში მოექცა. ირლანდიამ კამპანია 29 იანვარს, საფრანგეთთან, პარიზის გარეუბანში მოპოვებული გამარჯვებით დაიწყო. 12 თებერვალს ირლანდია "ტვიქენჰემზე" ინგლისს დაუპირისპირდა. უილი ჯონ მაკბრაიდი ირლანდიის მორაგბეთა ეროვნული ნაკრებისა და ბრიტანელი და ირლანდიელი ლომების ყოფილი კაპიტანი იხსენებს, რომ ინგლისთან მატჩის წინ შეიარაღებული დაცვა ახლდა.
"მახსოვს, რომ ლონდონში ვიყავი და შეიარაღებული პირები მიცავდნენ. დაცვის ერთ-ერთ წევრს ვკითხე "რამდენად რეალურია ეს"? არ ვიცი და ვერც ვერასდროს გავიგებთ - მივიღე პასუხად", - იხსენებს მაკბრაიდი.
ლონდონში ირლანდიამ გაიმარჯვა (12:16) სტუმრად მოპოვებული ზედიზედ ორი გამარჯვების შემდეგ, ირლანდია შინ შოტლანდიასა და უელსს უნდა დაპირისპირებოდა, მაგრამ 2 თებერვალს, დუბლინში, ბრიტანეთის საელჩოს განადგურების შედეგად, შოტლანდიისა და უელსის ბანაკები ნერვიულობამ მოიცვა. 5 თებერვალს უელსისა და შოტლანდიის დაპირისპირების შემდეგ, რომელიც მასპინძელთა გამარჯვებით 35:12 დასრულდა, უელსისა და შოტლანდიის რაგბის კავშირების მაღალჩინოსნები შეიკრიბნენ, რათა განეხილათ გაემგზავრებოდნენ თუ არა დუბლინში ირლანდიის წინააღმდეგ სათამაშოდ. დუბლინში პირველი ჩასვლა შოტლანდიას უწევდა. ირლანდიისა და შოტლანდიის მატჩი 26 თებერვალს იყო ჩანიშნული - მხარეები შეთანხმდნენ, რომ რასაც შოტლანდია გადაწყვეტდა, უელსიც იგივეს გაიმეორებდა.
შოტლანდიელ და ირლანდიელ ოფიციალურ პირებს შორის გამართულ მოლაპარაკებებზე, მორაგბეების უსაფრთხოება და მატჩის ნეიტრალურ ლოკაციაზე ჩატარების შესაძლებლობა განიხილეს. მატჩის ნეიტრალურ ლოკაციაზე ჩასატარებლად, ირლანდიის რაგბის კავშირს ორი ალტერნატივა შესთავაზეს - ბელგიამ და საფრანგეთმა მასპინძლობის მზაობა დაადასტურეს. მატჩის ჩატარების შესაძლო ვარიანტებად ბრეტონი, რენი და ნანტი განიხილებოდა. კიდევ ერთ ალტერნატივად "მარიფილდი" განიხილებოდა, თუმცა იმ დროისათვის ირლანდიის რაგბის კავშირში დომინანტ ძალას სარაგბო კლუბ "ულსტერის" მესვეურები წარმოადგენდნენ, რომელთაც მოკლედ და კონკრეტულად განაცხადეს: "დუბლინში ან არსად". შოტლანდიელებისთვის კიდევ ერთ მთავარ და ფუნდამენტურ საკითხს სადაზღვევო კომპანიის ძებნა წარმოადგენდა, რომელიც მზად იქნებოდა ირლანდისი გასამართი მატჩი დაეფარა. საბოლოოდ, შოტლანდიელებმა დუბლინში ვიზიტზე უარი განაცხადეს - გადაწყვეტილება მხოლოდ 1 ხმით იქნა მიღებული. 17 თებერვალს ოფიციალურად გამოცხადდა, რომ შოტლანდიის მორაგბეთა ეროვნული ნაკრები დუბლინში არ გაემგზავრებოდა. საფრანგეთის რაგბის კავშირი პრეზიდენტმა - ალბერ ფერასემ პასუხად განაცხადა: "ამ ქმედებით რაგბი დაკარგავს ყველაფერს და ვერაფერს მოიპოვებს". ნამდვილად, ირლანდიის რაგბის კავშირმა მძიმე დარტყმა მიიღო...
5 ერის ჩემპიონატი ირლანდიამ უკანასკნელად 23 წლის წინ, 1949 წელს მოიგო. 1972 წელს ირლანდიას უძლიერესი შემადგენლობა ჰყავდა. ირლანდიას ზურგს სტუმრად მოპოვებული ორი გამარჯვება უმაგრებდა, რის შემდეგაც შინ აუტსაიდერ შოტლანდიას იღებდა და უკანასკნელ ტურში, ასევე შინ, პრინციპულ მეტოქეს (უელსი) ამაღლებული განწყობითა და სავსე ტრიბუნებით უნდა დახვედროდა. მიუხედავად იმისა, რომ უელსი შოტლანდიას იდენტური გადაწყვეტილების მიღებას დაპირდა - უელსელთა რიგებში, ეროვნული პრესტიჟის ამბიციებმა იმძლავრა. აღნიშნულიდან გამომდინარე, დუბლინში ვიზიტის შესახებ საბოლოო გადაწყვეტილების მიღება საკმაოდ გაჭიანურდა. "ტვიქენჰემზე" ინგლისის დამარცხებისა (3:12) და კარდიფში შოტლანდიის განადგურების (35:12) შემდეგ, უელსს ზედიზედ მეორედ "გრანდ სლემით" გამარჯვების შესანიშნავი შანსი მიეცა, რაც იმ დროისათვის ხუთი ერის ისტორიაში მხოლოდ სამჯერ იქნა მიღწეული.
უელსის მორაგბეთა ეროვნული ნაკრების ყოფილი ჰავბეკი - გარეთ ედვარდსი იხსენებს: "რა თქმა უნდა სპორტული თვალსაზრისით ძალიან გვინდოდა დუბლინში ჩასვლა და თამაში, მაგრამ რამდენიმე სერიოზული საკითხი გვაშფოთებდა. ჩვენთვის ძალიან რთული იყო, მხოლოდ რაგბის თამაშზე გვეფიქრა. უამრავ ჩვენგანს ცოლი ახალი მოყვანილი ჰყავდა, ზოგიერთ ჩვენგანს შინ პატარა ბავშვები გველოდნენ". "უამრავ ირლანდიელ მორაგბესთან ვმეგობრობდით. მათთან ძალიან ახლო ურთიერთობა გვქონდა და ინფორმაციის მიღება ვცადეთ. ვკითხეთ, რას ფიქრობდნენ - ჩვენ შეშფოთებულები ვიყავით".  "ბევრი ირლანდიელი მეგობარი მყავდა. მოგვიანებით, როდესაც ბრიტანელი და ირლანდიელი ლომების ტურზე გავემგზავრეთ მათ მითხრეს: შენ უნდა მოსულიყავი".
"ბრიტანელი და ირლანდიელი ლომების" უკანახაზელი - ჯერალდ დევისი ერთ-ერთი პირველი იყო, რომელმაც განაცხადა, რომ დუბლინში არ წავიდოდა. დევისმა აღნიშნა, რომ ეს იქნებოდა უსამართლობა მისი ოჯახის მიმართ. ბურჯი - ბარი ლეველინი ასევე უარს ამბობდა დუბლინში წასვლაზე. მოგვიანებით გავრცელდა ინფორმაცია, რომ მან ირლანდიის გამათავისუფლებელი არმიისგან (IRA) მუქარის შემცველი შეტყობინება მიიღო. ირლანდიისა და უელსის დაპირისპირება, დუბლინში, 11 მარტს უნდა გამართულიყო. 23 თებერვალს, უელსის რაგბის კავშირში 2-საათიანი თათბირი გაიმართა, სადაც გადაწყდა, რომ ირლანდიელ კოლეგებს კიდევ ერთხელ შეხვედროდნენ. უელსელები იმედოვნებდნენ, რომ მატჩის ნეიტრალურ ლოკაციაზე ჩატარებას შეძლებდნენ, მაგრამ ირლანდიის რაგბის კავშირის წარმომადგენლებმა აღნიშნეს, რომ თანხმობის შემთხვევაში შოტლანდიელთა მიმართ უსამართლო მოპყრობას ექნებოდა ადგილი. 27 თებერვალს, უელსისა და ირლანდიის რაგბის კავშირის წარმომადგენელთა შეხვედრის შემდეგ, უელსელებმა განაცხადეს, რომ მატჩი არ შედგებოდა - ამრიგად "უელსელთა" "გრანდ სლემსა" და ირლანდიელთა საჩემპიონო ამბიციებს წერტილი დაესვა. ორმა ჩაშლილმა საშინაო შეხვედრამ ირლანდიის რაგბის კავშირს მძიმე ფინანსური დარტყმა მიაყენა. მხოლოდ გაყიდული ბილეთების შედეგად, ირლანდიას  £60,000 უნდა მიეღო (დღევანდელი მონაცემებით £840,000). ფინანსური საკითხის პარალელურად, მომავალი წლის 5 ერის ჩემპიონატის გამართვასაც შეექმნა საფრთხე.
1973 წლის 5 ერის ჩემპიონატის გახსნით შეხვედრაში, ირლანდია ინგლისს უნდა დაპირისპირებოდა. მატჩის დაწყებამდე რამდენიმე კვირით ადრე, საკმაოდ დიდი სკეპტიციზმი არსებობდა იმის შესახებ, დათანხმდებოდნენ თუ არა ინგლისელები დუბლინში ვიზიტს. ინგლისის მორაგბეთა ეროვნული ნაკრები ქოვენთრიში იყო დაბანაკებული და 1973 წლის 5 ერის ჩემპიონატისთვის მოსამზადებელ პერიოდს გადიოდა. საბოლოოდ, ინგლისელებმა დუბლინში ჩასვლაზე თანხმობა განაცხადეს. პრინციპული დაპირისპირება, რომელსაც 50,000 ირლანდიელი გულშემატკივარი დაესწრო მასპინძელთა გამარჯვებით, 18:9 დასრულდა.
"ჩემს უკანა ტრიბუნაზე მყოფ ხალხს გადავხედე და ყველა ტიროდა. შემდეგ მივხვდი, რომ მეც ცრემლები მდიოდა. ეს იყო ისეთი ემოციური მომენტი, რომელსაც ვერ გადმოვცემ. არ ველოდით, რომ მთელი სტადიონი ამოიფრქვეოდა. ხმის საოცარი კაკაფონია - ყურებში დაუჯერებელი ხმები გვესმოდა. მსაჯის საფინალო სასტვენის შემდეგ ყველაფერი შეიცვალა. მატჩის შემდეგ ყველა ლაპარაკობდა იმაზე, რაც მოხდა. მომხდარს ხალხი დღესაც იხსენებს. საუბრობენ და ამბობენ: მე იქ ვიყავი", - იხსენებს ირლანდიის რაგბის კავშირის ყოფილი პრეზიდენტი, ბილი გლინი.
 

სხვა სტატიები